Στον λαβύρινθο του Φαύνου.

Αν και κάπως καθυστερημένα (κάλλιο αργά παρά ποτέ), θα ήθελα να αναφερθώ στην ταινία "Ο λαβύρινθος του Πάνα". Κι εδώ προκύπτει ένα μικρό θεματάκι. Παρόμοιος ήταν ο τίτλος και σε κάποιες άλλες γλώσσες (π.χ. Le Labyrinthe de Pan, Pan's Labrinth). Όμως ο πρωτότυπος τίτλος στην Ισπανική είναι "El Laberinto del Fauno", ο Λαβύρινθος του Φαύνου, δηλαδή. Κι εδώ προκύπτει το θέμα. Τι είναι ο Φαύνος; Έχει διαφορά από τον Πάνα;

Ο Φαύνος ερμηνεύεται σε ορισμένα λεξικά σαν σάτυρος ή ο αντίστοιχος του θεού Παν για τους Ρωμαίους. Οι φαύνοι των Ρωμαίων έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με τους σάτυρους αλλά στην ουσία δεν είναι το ίδιο. Ενώ οι φαύνοι έχουν τραγόμορφα πόδια, οι σάτυροι έχουν ανθρώπινα. Επίσης οι Ρωμαίοι είχαν έναν θεό ονόματι Φαύνος (Faunus). Ήταν ο θεός των αγρών και της γονιμότητας, εγγονός του Σατούρνου (αντίστοιχο του Κρόνου), κύριος της Προφητικής τέχνης, εξουσιαστής των αγρών και των ζώων, δάσκαλος της αυλητικής τέχνης και προστάτης της νομοθεσίας. Τ' όνομά του υποδηλώνει ευμένεια (από το «qui favet», «αυτός που ευνοεί»). Μετά την επαφή με τους Έλληνες, ταυτίσθηκε σε πολλές περιπτώσεις με τον θεό Πάνα. Προς τιμήν του, καθώς και προς τιμήν των θεών Φέμπρουου και Λουπέρκου, οι Ρωμαίοι τελούσαν στις 15 Φεβρουαρίου τα λεγόμενα Λουπερκάλια (Lupercalia). Επίσης υπήρχε και η θεά Fauna.

Επί της ουσίας τώρα. Η ταινία είναι υπέροχη αν και στη πραγματικότητα δεν είναι μια παιδική ταινία αλλά θρίλερ. Η υπόθεση της είναι μεταξύ πραγματικού και φανταστικού. Καποιους μπορεί να τους τρόμαξε το φανταστικό, ο φαύνος και τα ξωτικά. Όμως εμένα με τρόμαξε η πραγματικότητα και τα ανθρώπινα τέρατα.

Η ιστορία εξελίσσεται σε μια ορεινή περιοχή της Ισπανίας το 1944. Βρισκόμαστε στο τέλος του εμφύλιου κι ένα εκτελεστικό απόσπασμα του φασιστικού στρατού του Φράνκο, με αρχηγό τον παρανοϊκό λοχαγό Βιντάλ, καταδιώκει τους τελευταίους αντάρτες. Σ' ένα αγρόκτημα όπου έχει στρατοπεδεύσει ο λόχος του Βιντάλ φτάνει η εγκυμονούσα σύζυγος του, Κάρμεν, με την κόρη από τον προηγούμενο γάμο της, Οφέλια. Αυτό το κοριτσάκι, που είναι και στην ουσία η πρωταγωνίστρια του έργου, τραυματισμένο από το θάνατο του πατέρα της, αντιδρά για τον γάμο της μητέρας της και προσπαθεί να δραπετεύσει από αυτή τη σκληρή πραγματικότητα μέσω της φαντασίας της. Έτσι σαν νέα "Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων", με τη βοήθεια ενός φαύνου και μερικών μικροσκοπικών νεράιδων θα ταξιδέψει σ' ένα κόσμο διαφορετικό.

Τα συναισθήματα και τα μηνύματα που αφήνει η ταινία είναι πολλά. Ίσως διαφορετικά στον καθένα. Σ' εμένα αυτό που αποτυπώθηκε έντονα ήταν η αντιπαράθεση του αθώου παιδικού κόσμου με την ποιο σκληρή, κτηνώδη θα έλεγα, πλευρά του παρανοϊκού κόσμου των μεγάλων. Κι εδώ μπαίνει το ερώτημα. Ένα παιδί απ' όταν γεννηθεί μέχρι να "ενταχθεί" σ' αυτόν τον παρανοϊκό κόσμο, είναι πραγματικά αθώο, καλόβουλο, έχει συγκεντρωμένα πολλά θετικά στοιχεία πάνω του και λειτουργεί μ' ένα θετικό ορθολογισμό. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να καταστρέψουμε εμείς οι μεγάλοι. Λες και κάποιος μας εκπαίδευσε σαν "πρόβατα-τσομπανόσκυλα" που δεν αφήνουν τίποτα να ξεφύγει από τα πρότυπα της κοινωνίας μας. Μήπως θα ήταν καλύτερα αν οι άνθρωποι παράμειναν για πάντα παιδιά;

Πάντως η εκπληκτική αυτή ταινία του Μεξικάνου σκηνοθέτη Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, με την θαυμάσια ερμηνεία της μικρούλας Ιβάνα Μπακουέρο (στο ρόλο της Οφέλια) όχι μόνο δεν πέρασε απαρατήρητη αλλά και απέσπασε - εκτός από τα διθυραμβικά σχόλια - και αρκετά βραβεία με κυριότερα τα τρία αγαλματίδια oscar (μακιγιάζ, σκηνογραφίας και καλλιτεχνικής διεύθυνσης). Αν δεν την είδατε, φροντίστε να την δείτε! Κι ας σας αναστατώσει το ψυχολογικό σας κόσμο. Αξίζει!!